Güneş ışığının şiddeti ve güneşlenme süresi olarak birçok ülkeden daha iyi bir konumda olduğumuzu vurgulayan Faruk Telemcioğlu fosil yakıtlardan elektrik elde etme oranını gittikçe düşürerek öz kaynağımız olan GÜNEŞ`e bir an önce gereken değeri vermeliyiz diyor.

Dünya hızla gelişiyor ve nüfus sürekli olarak artıyor. Bu artışın en doğal sonuçlarından birisi de enerji ihtiyacı ve kullanımında ortaya çıkıyor. Maalesef mevcut durumda enerji ihtiyacımızın en önemli bölümü halen fosil yakıtlardan karşılanıyor. Fosil yakıtların kullanımı ise beraberinde ciddi iki sorunu; çevre kirliliği ve küresel ısınmayı getirmekte. Bu sorunlarla savaşmak için elimizde çok önemli iki silahımız var aslında; güneş ve rüzgâr. Hayat kaynağımız olan güneş aynı zamanda en temiz enerji kaynaklarından birisi. Bu kaynağın kullanımını tüm dünya genelinde yaygınlaştırmak için faaliyet gösteren Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu’nun Türkiye Bölümü olan GÜNDER’in Genel Sekreteri Faruk Telemcioğlu sorularımızı yanıtladı.

Faruk Bey öncelikle okuyucularımıza GÜNDER’i kısaca tanıtmanızı isteyeceğiz.

Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu – Türkiye Bölümü (GÜNDER), Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu’nun (International Solar Energy Society – ISES) Türkiye Bölümü olarak, 3335 sayılı Uluslararası Niteliklerdeki Teşekküllerin Kurulması Hakkındaki Kanunun 1. Maddesine göre, Bakanlar Kurulunun 10 Şubat 1992 tarih ve 92/2752 sayılı kararı ile kurulmuştur.

Kurucu üyeler arasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, YEGM, DMİ ve TÜBİTAK ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarından konuya ilgili personeller, konu ile ilgili akademisyenler, güneş enerjisi ile ilişkili konularda üretim ve ticaret yapan sanayiciler bulunmaktadır.

Ulusal Fotovoltaik Teknoloji Platformu (UFTP) 2013 yılı Ekim ayından itibaren faaliyetlerini GÜNDER çatısı altında yürütmektedir.

Ülkemizi IEA-SHC ve IEA-PVPS gruplarında temsil etmekteyiz. Bu grupların yönetiminde yer almakta ve bu grupların çalışma komitelerine üye göndererek hem güneş enerjisi alanında ülke raporlarının hazırlanmasını sağlamakta hem de bu komiteler aracılığı ile yapılan çalışmaların ve teknolojilerin ülkemiz sanayisine aktarılmasına gayret gösterilmektedir.

GÜNDER, güneş enerjisi ile ilgili konularda, bilim ve teknolojinin geliştirilmesi, araştırma ve geliştirmenin özendirilmesi, güneş enerjisinin yaygın kullanımının teşvik edilmesi, güneş enerjisi ile ilgili alanlarda bilgilenmenin ve farkındalığın artması, eğitimin özendirilmesi gibi konularda faaliyetlerini sürdürmektedir.

GÜNDER; Türkiye’de güneş enerjisi sistemlerinin üretimi ve uygulamalarının yaygınlaştırılması yönünde çalışmalar yapmaktadır. Sektörel gelişim ve bilgilendirme toplantıları, çeşitli sempozyum, çalıştay, kongre ve benzeri faaliyetler düzenleyerek ya da başka kuruluşlar tarafından düzenlenen faaliyetlere katılarak veya katkıda bulunarak, güneş enerjisi ile ilgili farkındalığın artması ve bu konudaki çabaların etkili hale gelmesini sağlamaya çalışmaktadır.

GÜNDER; günümüzde, kamu kurumlarının yönetici ve personelleri, üniversite öğretim üyeleri, güneş enerjisi sektöründe faaliyet gösteren sanayicilerden oluşan 150’ye yakın üyesi ve gönüllülerden oluşan çok sayıda güneş enerjisi sevdalıları ile Türkiye’nin önemli bir sivil toplum kuruluşudur.

Güneş enerjisi ve yenilenebilir enerji konusunda ülkemizin bulunduğu nokta hakkındaki değerlendirmenizi alabilir miyiz?

Ülkemizde üretilen elektriğin ancak %28 i yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmaktadır. Bu oranın içinde baraj ve hidroelektrik santraller de vardır. Bunları çıkardığımızda Rüzgâr, Güneş, Jeotermal, Mikro HES, Biyokütle, Dalga Enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının payı ancak %4-5 seviyesine ulaşmaktadır. Elektriğin %43 oranında doğalgazdan üretildiği bir ülkede yaşıyoruz, yaklaşık %27 si de kömürden sağlanmaktadır. Bu durumun hızla değişmesi gerektiğini, ülkemizin öz kaynağı olan yenilenebilir enerji kaynaklarının bu üretimdeki oranı hızla artırılmasını istiyor ve bu yönde çalışıyoruz.

Ülkemiz en çok kullanılan enerji kaynakları olan fosil yakıtlar konusunda maalesef çok zengin değil ve yurtdışına fazlasıyla bağımlı. Bu ortamda yenilenebilir enerji kaynakları konusunda yapılabileceklerin önemi nedir? GÜNDER bu kapsamda ne tür görev ve sorumluluklar alıyor?

Öncelikle yenilenebilir enerji kaynakları konusunda yapılan tüm faaliyetlere ve yürütülen projelere destek vererek farkındalık yaratmaya çalışıyoruz. Konu ile ilgili kurum ve kuruluşlarla, sivil toplum kuruluşları ile yakın işbirliği içerisindeyiz.

Solar termal sektöründe dünyanın 3 üncü en büyük kurulu gücüne sahibiz ve sıcak su kolektörü üretim kapasitesi olarak Avrupa ve Ortadoğu’da en yüksek kapasiteye sahibiz. Çeşitli projeler üreterek (ORKÖY gibi), çeşitli yasal zorunluluklar getirerek ve enerji verimliliği ve tasarrufu kapsamında uygulamalarla bu sistemlerin kullanımı artırılmalı, böylece dışa olan bağımlılığımız azaltılmalıdır. Çok ilginç ve acı bir gerçektir Antalya’da kamuya ait birçok tesiste sıcak su Rusya’dan gelen doğalgazla sağlanmakta, güneş enerjisi kullanılmamaktadır. Oteller ve tatil köyleri gibi ticari kuruluşlar neden sıcak suyunu güneş enerjisi ile sağlıyor da kamu kurumları bu konuda duyarsız davranıyor incelemek gerektiği düşüncesindeyiz.

Fotovoltaik sistemlerin ülkemizde kullanımı yeni başlıyor, mevzuat düzenlemesi ve lisans verilmesi konusunda henüz çok olumlu bir noktaya gelemedik. Umuyoruz ki önümüzdeki 10 yıl içinde bu alanda kurulu güç olarak dünyanın sayılı ülkeleri arasına gireceğiz. Güneş ışığının şiddeti ve güneşlenme süresi olarak birçok ülkeden daha iyi bir konumdayız ve fosil yakıtlardan elektrik elde etme oranını gittikçe düşürerek öz kaynağımız olan GÜNEŞ’e bir an önce gereken değeri vermeliyiz.

Güneş enerjisi ve yenilenebilir enerji sektörünün en temel sorunları nelerdir, çözümü için dernek olarak önerilerinizi paylaşabilir misiniz?

Öncelikle yenilenebilir enerji kullanımını kimi yerde teşvik etmeli kimi yerde zorunlu tutmalıyız. Bu sistemlerin kurulması ve kullanılmasında özendirici tedbirler almalıyız.

Solar termal sistemlerin kamuya ait toplu yaşam yerlerinde kullanımı zorunlu hale getirilmelidir.

Özel işletmeler ve evlerde kullanımı da desteklenmeli, teşvikler sağlanarak özendirilmelidir.

Fotovoltalik sistemlerin kullanılması ile ilgili bürokratik işlemler azaltılmalıdır.

Öncelikle yasal mevzuattaki yetki belirsizliklerine son verilmelidir.

Güneş enerjisi lisans başvurularındaki ölçüm zorunluluğu kaldırılmalıdır. Bu tür veriler birçok açık kaynaktan alınabildiği gibi Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden temin edilmesi yeterli olmalıdır.

Kalitesiz ürün girişi önlenmelidir. Ülkemizde birçok yatırımcı bu alanda yatırım yapmış ve PV panelleri üretimine başlamıştır. Bu yatırımcıların ve yerli üretimin desteklenmesi adına yurt dışından getirilen ürünlere ömür ve verimlilik açısından kontrol mekanizması kurulmalıdır.